درمان نیش زنبور
آیا تابه حال درد نیش زنبور را تجربه کردهاید ؟
آیا راه درمان نیش زنبور را میدانید ؟
آیا از خطرات نیش زنبور آن آگاه هستید ؟
نیش زنبور یک مزاحمت رایج در فضای باز است .
در واقع نیش زخم ناشی از گزیدن زنبور ( زنبور عسل ، زنبور خرمایی ، زنبور زرد و غیره ) است که به گوشت فرد تزریق میشود .
نیش اکثر این گونهها بسیار دردناک است و به همین دلیل بسیاری از افراد به شدت از آن دوری میکنند .
در بیشتر موارد ، نیش این حشره فقط آزاردهنده بوده و درمان خانگی تنها کاری است که برای کاهش درد نیش زنبور لازم است .
اما اگر دچار حساسیت به نیش زنبور هستید یا چندین بار دچار لکنت شدهاید ، ممکن است واکنش جدی تری دارید
که به درمان نیش زنبور اضطراری نیاز خواهید داشت .
نیش زنبور با نیش حشرات متفاوت بوده و زهر یا سم حشرات گیرنده کاملا با هم فرق دارند .
بنابراین ، واکنش بدن به نیش زنبور عسل ممکن است نسبت به واکنش سایر گونههای دیگر فرق کند .
مثلا نیش بعضی زنبورها اسیدی در حالی که بعضی دیگر نیش قلیایی دارند ، بنابراین واکنش بدن به یک نیش زنبور عسل ممکن است
از واکنش آن به نیش زنبور نوع دیگر کاملا متضاد عمل کنند .
پرخاشگرترین حشرات ، زنبورهای براق ( دارای شاخهای بدون مو و بدنی زرد ) هستند .
همه این حشرات به طور تهاجمی از لانههای خود دفاع میکنند .
میتوانید چندین قدم برای جلوگیری از نیش زنبور عسل بردارید و دریابید که اگر دچار مشکل شدید چگونه آن را درمان کنید .
اگرچه برای بیشتر افراد ، نیش این جانور دردناک بوده اما در غیر این صورت نسبتا بیضرر است .
در افراد مبتلا به حساسیت حشرات ، نیشها ممکن است
یک واکنش آنافیلاکسی خطرناک را ایجاد کنند که بالقوه کشنده است .
علاوه بر این، نیش زنبور عسل فرومون هایی را آزاد میکند که سایر زنبورهای اطراف را به حمله دعوت میکند .
در ادامه تمام نکات لازم در مورد نیش زنبور را برای شما شرح خواهیم داد .
درمان نیش زنبور
نیش زنبور میتواند واکنشهای متفاوتی را ایجاد کند ، از درد ناگهانی و ناراحتی تا یک واکنش آلرژیک شدید .
داشتن یک نوع واکنش به معنای این نیست که شما هر بار که که دچار گزیدگی شدید ، متوقف شده و یا اینکه واکنش
بعدی لزوما شدیدتر خودش را نشان دهد ، بلکه همیشه یکسان خواهد بود .
واکنشهای ملایم به نیش زنبور عسل
بیشتر اوقات ، علائم نیش زنبور جزئی است و شامل موارد زیر است :
- درد سریع ، سوزش شدید در محل نیش
- جوش قرمز در ناحیه نیش
- تورم در اطراف ناحیه نیش
در بیشتر افراد تورم و درد نیش زنبور بعد چند ساعت از بین میرود .
واکنش متوسط به نیش زنبور عسل
برخی از افرادی که بدنشان نسبت به زنبور عسل یا حشرات دیگر کمی واکنش شدیدتر نشان میدهند علایم آنها به شرح زیر است :
- قرمزی شدید
- تورم در محل نیش که به تدریج در طول یک یا دو روز بزرگتر میشود
واکنشهای متوسط بیش از پنج تا ۱۰ روز از بین میروند .
بعضی از افراد هر بار که دچار مشکل شوند ، واکنشهای متوسط مشابهی را ایجاد میکنند .
اگر این اتفاق برای شما رخ داد در مورد درمان و پیشگیری با پزشک خود صحبت کنید ، به خصوص اگر هر بار واکنش شدیدتر شود .
واکنش شدید به نیش زنبور عسل
یک واکنش آلرژیک شدید ( آنافیلاکسی ) به نیش زنبور به طور بالقوه تهدیدکننده زندگی است و به درمان اضطراری نیاز دارد .
درصد کمی از افرادی که به وسیله زنبور عسل یا حشرات دیگر نیش زده میشوند
به سرعت دچار آنافیلاکسی شده که علائم و نشانههای آن عبارتند از:
- واکنشهای پوستی از جمله کهیر و خارش و پوست پوسته شدن
- تنفس دشوار
- تورم گلو و زبان
- نبض ضعیف و گاهی سریع
- حالت تهوع، استفراغ یا اسهال
- سرگیجه
- غش
- از دست دادن هوشیاری
افرادی که یک واکنش آلرژیک شدید به نیش زنبور عسل دارند ، دفعه دیگر که دچار سرگیجه شوند
احتمال 25٪ تا 65٪ دچار شوک آنافیلاکسی میشوند .
پس به این افراد توصیه میکنیم که حتما در مورد اقدامات پیشگیری با پزشک یا یک متخصص آلرژی صحبت کنند
تا اینکه دوباره از واکنش مشابه خودداری شود .
نیش چندگانه
به طور کلی ، حشراتی مانند زنبورها تهاجمی نیستند و فقط در دفاع از خود میایستند .
در بیشتر موارد ، این منجر به یک یا شاید چند ضربه میشود .
این زمانی اتفاق میافتد که فرد قصد دارد دست به کندو زده و یا عسل موجود در آن را خالی کند .
برخی از انواع زنبورها مانند زنبورهای عسل آفریقایی بیشتر از سایر زنبورها در این گروه قرار دارند .
خطرات نیش زنبور را جدی بگیرید .
اگر بیش از دهها بار دچار گزش شدید ، تجمع سم ممکن است
یک واکنش خطرناکی را ایجاد کند و باعث شود احساس بیمار شدن کنید که علائم و نشانههای آن عبارتند از :
- حالت تهوع ، استفراغ یا اسهال
- سردرد
- احساس سرگیجه
- تب
- غش
نیش چندگانه در بعضی کودکان ، بزرگسالان مسن و افرادی که مشکلات قلبی یا تنفسی دارند
به فوریتهای اورژانسی و پزشکی احتیاج است .
مراجعه به پزشک
زنبور عسل و سایر نیش حشرات عامل شایع آنافیلاکسی هستند .
اگر واکنش جدی به نیش زنبور عسل کردهاید اما به دنبال معالجه فوری نبودید ، با پزشک خود مشورت کنید .
وی ممکن است شما را به یک متخصص آلرژی ارجاع دهد که میتواند تشخیص دهد که شما دچار حساسیت به نیش زنبور هستید یا خیر .
در واقع میتواند به شما در یافتن راههایی برای جلوگیری از واکنشهای آلرژیک در آینده کمک کند .
پزشک یا متخصص آلرژی شما معاینه فیزیکی کاملی را انجام میدهد و میخواهد بداند :
- کی و کجا دچار گزش شدید ؟
- بعد از سوزش چه علائمی داشتید ؟
- این که آیا شما در گذشته نسبت به حشرات نیش دار واکنش حساسیت داشتهاید یا خیر ، حتی اگر جزئی بوده باید مطرح کنید
- چه آلرژی دیگری داشتید مانند تب یونجه ؟
- چه داروهایی مصرف میکنید، از جمله داروهای گیاهی ؟
برخی از سوالاتی که ممکن است بخواهید از پزشکتان بپرسید عبارتند از :
- اگر دوباره دچار گزش شدم چه کنم ؟
- اگر من یک واکنش آلرژیک دارم ، آیا نیاز به استفاده از داروهای اورژانسی از جمله تزریق اپی نفرین دارم ؟
- چگونه میتوانم از بروز این واکنش جلوگیری کنم ؟
اگر شما نسبت به سم زنبور عکس العمل نشان دادهاید در واقع شما به سم زنبور حساسیت دارید .
پزشک شما ممکن است یک یا هر دو تست زیر را توصیه کند .
تست پوست
در حین آزمایش پوست مقدار کمی عصاره آلرژی ( در این حالت زهر زنبور ) در پوست بازو یا قسمت پشتی شما تزریق میشود .
این آزمایش بی خطر است و هیچ واکنشی جدی ایجاد نمیکند .
اگر دچار حساسیت به نیش زنبور هستید ، در محل آزمایش برآمدگی بالایی روی پوست خود ایجاد خواهد .
آزمایش خون آلرژی
آزمایش خون میتواند با اندازه گیری میزان آنتیبادیهای ایجاد کننده آلرژی در جریان خون ،
پاسخ سیستم ایمنی بدن شما در برابر زهر زنبور را اندازه گیری کند .
نمونه خون به آزمایشگاه پزشکی فرستاده میشود ، که برای اثبات حساسیت به آلرژیهای احتمالی را نشان میدهد .
آزمایشهای پوستی و تست آلرژی اغلب برای تشخیص حساسیت نسبت به حشرات با هم استفاده میشود .
پزشک شما ممکن است بخواهد شما را از نظر آلرژی به حشرات زرد ، شاخ و زنبورها آزمایش کند .
اقدامات پزشکی
در حین حمله آنافیلاکتیک ، یک تیم پزشکی اورژانس ممکن است
احیاء قلبی ریوی (CPR) را انجام دهند ، اگر نفس را متوقف کنید یا قلب شما متوقف شود .
به شما داروهایی برای کنترل آن داده میشود که عبارتند از :
- اپی نفرین ( آدرنالین ) برای کاهش واکنش آلرژیک بدن شما
- اکسیژن ، برای کمک به تنفس شما
- آنتیبادیهای هیستامینهای داخل وریدی (IV) و کورتیزون برای کاهش التهاب معابر هوای شما و بهبود تنفس
- آگونیست بتا ( مانند آلبوترول ) برای رفع علائم تنفسی
ترشح اپینفرین
اگر دچار حساسیت به نیش زنبور هستید ، پزشک به احتمال زیاد برای شما اپینفرین تجویز میکند .
همیشه لازم است که آن را با خود به همراه داشته که در واقع یک سرنگ ترکیبی و سوزن پنهان است
که هنگام فشار دادن بر روی ران شما ، یک دوز دارو را تزریق میکند .
همیشه حتماً اپی نفرین را با تاریخ انقضا جایگزین کنید .
مطمئن شوید که نحوه استفاده از آن را میدانید .
همچنین ، اطمینان حاصل کنید که افراد نزدیک به شما نحوه استفاده از دارو را بدانند
اگر آنها در مواقع اضطراری آنافیلاکتیک با شما قرار بگیرند
در صورت دانستن نحوه استفاده میتوانند توانند جان شما را نجات دهند .
پرسنل پزشکی که برای پاسخ به یک واکنش شدید آنافیلاکسیک فراخوانده شدهاند نیز ممکن است
به شما تزریق اپی نفرین یا داروی دیگری بدهند .
یک دستبند هشدار را برای خود خریداری کنید که حساسیت شما به زنبور یا سایر حشرات را مشخص کند .
درمان واکنش ضعیف بدن
در صورت امکان ، نیش زنبور را در اسرع وقت بردارید ، مثلاً با یک موچین یا با ناخن انگشتی .
سعی نکنید که نیش را بیشتر در زیر سطح پوست فرو نبرید .
ممکن است حتی نیش در پوست جا گذاشته نشده که در این حالت فقط زنبورها موهای خود را رها میکنند .
- ناحیه نیش را با آب و صابون بشویید .
- از کمپرس سرد استفاده کنید .
راه درمان واکنش نسبتا قوی
مراحل زیر ممکن است به تسکین تورم و خارش که اغلب با واکنشهای موضعی بزرگ همراه است کمک کند :
- ابتدا نیش را در اسرع وقت بردارید که قبلا در مورد چگونگی برداشتن آن صحبت کردیم .
- ناحیه آسیب دیده را با آب و صابون بشویید .
- یک کمپرس سرد بگذارید .
- در صورت لزوم از مسکن استفاده کنید. ممکن است ایبوپروفن را امتحان کنید تا در رفع ناراحتی کمکتان کند .
- اگر نیش روی بازو یا پا قرار دارد، آن را بالا نگه دارید .
- کرم هیدروکورتیزون یا لوسیون کالامین را برای کاهش قرمزی، خارش یا تورم بمالید .
- اگر خارش یا تورم آزار دهنده است ، یک آنتیبادیهای هیستامین خوراکی مصرف کنید که حاوی دیفن هیدرامین یا کلروفنیرامین است .
- از خراشیدن ناحیه نیش خودداری کنید .
- این حالت خارش و تورم را بدتر کرده و خطر عفونت را افزایش میدهد .
سخن آخر
خطرات نیش زنبور ممکن است شما را به دردسر اندازد اما لازم است بدانید
که زنبور اصولا حشرهای دردناک اما بی خطر است .
ممکن است محل گزیدگی دچار تورم و التهاب شود اما در اکثر موارد
جای نگرانی نیست و با استفاده از توصیههای بالا میتوانید از درد آن بکاهید .
منابع :
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/bee-stings/diagnosis-treatment/drc-20353874
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/bee-stings/symptoms-causes/syc-20353869
https://www.webmd.com/first-aid/bee-and-wasp-stings-treatment
عسل مدا طعم شیرین طبیعت